THE ECONOMIST KAPAK RENKLERİ YORUMUM
The Economist dergi kapaklarına yorum yapanlar arasında bir ben eksiktim! İmdada yetiştim. Pek de zevkliymiş.
Geleceği öngörmekten ziyade, kurgulananın duyurusu diye düşündüğüm bu kapaktaki renk seçimlerine dair kısa bir araştırma yapayım dedim, hiç bir şeye denk gelemedim.
Belki de “hakikaten kısa” bir araştırma oldu :)
İsteğim, bu tarz dünya bazında mesaj ileten görsellerin ardında farklı sosyal bilim ve nörobilim uzmanlarının görüşlerine başvurulmuş olabileceğini kanıtlamak, kaynakları paylaşmaktı.
İllustrasyonu yapan Andrea Ucini’ye talimatla renk paleti verilmiş olabileceğini de düşündüm ancak portfolyosunda benzer renk paletinin hakimiyetine denk gelince konuyu uzatmadım.
İş başa düştü diyerek farkına vardığım bir kaç ayrıntıyı paylaşmak istiyorum. Biraz da senaryo yazayım ardına :)
Gizli ilimlerin ve bilinçaltının renk sembolizmalarını çok bilmem. Yorumlarımda neyi gözettiğimi kısaca not düşeyim:
- çağrışım
- zıtlık
- ilişkilendirilmek için kullanılmış renk tekrarı
- kıyas
1)
Renk paleti, keskinliği olmayan sıcak tonların güven vericiliğini taşıyor. Evlere hapsolmanın güvenli olduğu mu, yoksa bu görsel kaynağına mı güven duyulması hedeflenmiştir, ikisi birden mi bilmiyorum.
2)
Tüm bu renkler arasından göze ilk çarpması gereken çocuğun kırmızı renkli barış arması. Tüm görselin en küçük unsuru olduğu için, biraz dikkat edince görüyoruz. Dergi kapağı için çok küçük bir ayrıntı. Yeni neslin barış yanlısı olmasını temsil ediyor diyenlere katılmıyorum. Genel anlamda değil, bu görsele özel katılmıyorum. Neden mi?
Şimdi renkten kısacık bir süre uzaklaşacağım. Simgenin yaratıcısı Gerald Holtom hakkında okurken, önemli bir detaya denk geldim. Yuvarlak içerisindeki şekli, “çaresizlikten ve umutsuzluktan omuzları düşmüş insanı” sembolize etmesi üzere tasarlamış.*
Çocuklara doğal enerji kaynaklarıyla yaşama kültürünü edinmeyi öneren bir simgenin (orijinalinden farklı olarak) kırmızı olması düşündürücü.
Renklerden okuduklarımı bir küratör edası ile yorumlamaya devam edeceğim ama bu kısmı ciddiye almayın iyisi mi, sanatçının dahi haberi olmayabilir:) Huzurlu yeşilin karşıtı kırmızı huzursuzluğun, turuncu ayakkabılarla, salt sosyal olabilmek adına (ya da sosyal medya güdümlenmesi ile) aktivizme yönlenebilecek olması…
Çocuk giyiminde bu kadar nötr renklere denk gelmiyorum. Tarafsızlık, pasiflik veya umursamazlık gibi yorumlamak mümkünken, tarzdan da yola çıkarak, büyümüş de küçülmüş bir farkındalığı veya yetişkin görevleri üstlenmeyi temsil ediyor olabilir. Zorlandım.
3)
Sarı renk doğası gereği diğerlerinden öne çıktığı için, farklı gözle değerlendirilmeli ve “öncelikli bir mesaj” olarak algılanmalı. Zihin, aynı rengi paylaşan sayıları, şekilleri birbiriyle ilişkilendirmeye meyillidir. İstatistiki şemalarda, hizmet dökümlerinde gördüğümüz gibi.. Kadının pantolonu ve tablodaki güneş Kadın ve sarı. Kadın ve dışadönüklük. Kadın ve güneş. Kadim öğretilerde kadının ay ile, erkeğin güneş ile temsil edildiğini duymuştum oysa. Birbirinin tamamlayıcısı iki nitelikten birinin, diğerine sırt çevirmiş oluşu…
Saç rengine dair sembolizmayı Ertan Özyiğit’in yorumuyla dinleyebilirsiniz.*
4)
Ten renklerine baktığımızda, soldan sağa renklerin gittikçe solduğunu görüyoruz. Buna mukabil alışkın olduğumuzun aksine çocuğun yanaklarında pembelik değil, beyazlık fark ediyoruz.
5)
Erkeğin çoraplarının beyaz olması üstüne epey düşünülmüş. Bir şeyler şekillendiyse de aklımda, hayalgücüme laf ettirmek istemiyorum :)
6)
1. tablo: Renge dair yorum yapamıyorum. Tüm görselde ten rengini çağrıştıran tek renk olması bir yana; mavinin, suyun, gökyüzünün zıddı bir noktada..
2. tablo: Gökyüzünün maviliğini yitirmiş olması bu tabloda en dikkatimi çeken unsur. Hassasiyetimi, ve gerçek mavi gökyüzü yakaladıkça instagram hikayelerimde paylaştığımı biliyor olabilirsiniz. Bulanık maviler, “gökyüzü rengi” diye trend dünyasında servis edilmeye başlandı bile. Benden söylemesi.
3. tabloda en eğlenceli renklerin tek başınalığı ve felaketi temsil etmesi harika depresif bir ironi! Çerçeve renginin tekrarından yola çıkarak 7. tabloya uçuyorum. Güneş patlamalarına bağlanacak enerji problemleri, felaketler.. Patlamanın turuncu, güneşin sarı olmasını beklerdim ya neyse.. Bu, artistik veya NASAstik bir yaklaşım olsa gerek.
4. tablo: Renklerin temsil gücünden yola çıkarak sadece haritaya odaklandım. Varsayımsal bir harita mı, gerçek bir lokasyon mu diye. Körfez çevresi son derece yeşil olan bir batı kıyısı.. Benzer iki yer tespit etmiş olsam da (2 adacık fazlasıyla doğu Akdeniz ve Estonya*) uydurma bir harita olabileceğine kanaat getirmeyi tercih ediyorum.
4. ve 5. tablolar arasındaki ördeklerin rengi apayrı bir konu. Acaba dedim, tabloların birindeki felaket, göçlerin ve mültecilerln sayısını mı artıracak. İlk aklıma gelen, resmedilmiş ördek renklerinde bayrağa sahip ülkeler oldu.*
Internette bulabilidiğim yeşil kanatlı ördeklerden, sadece cinsiyeti erkek olanlar yeşil başlı… Eğer mültecileri temsil ediyorsa üzerinde düşünülesi. Ve bir renk detayı daha! Ördeklerin sırtlarındaki beyaz yatay çizgi sadece Avrupa cinsine özgü! Hafiyeliğim 8 puan alır valla..
5. tablo, çerçeve rengi itibarıyla bir önceki felaket tablosunun bir sonucunu da betimliyor olabilir. Ana konu sağlık ve aslen doğurganlık gibi… İlginç şekilde 9 renk var. Tekrarlayan aynı renkli noktaların sayısı hep 9… Eylül ayına atıf mı var? Kimbilir..
Renklerde çoğunlukla zıtlık var. Doğada alışageldiğimizin aksine.. Bir şeylerin doğal olmadığı, olmayacağı sinyaliyle… Soldan sağa renkleri okuyunca, hareketi temsil etmesi gerekirken solgun yeşil renkte spermler (bu bariz), canlılığı temsil etmesi gerekirken solgun yeşil renkte yumurtalar. (bu ise benim algıladığm)
Doğru ya da yanlış illüstrasyonlarla beyinlerimize kazınmış turuncu virüs formları, yine 9 adet olan virüs çıkıntıları ve renk zıtlığı. Güçlü bir lacivert zırh. Önce parazit sandığım, daha sonra mutasyona uğramış olabilecek spermleri aklıma getiren virüs turuncusu formlar, her iki yanda yine 9ar çıkıntı, dölledikleri yumurtalarda (dedim ya bu benim algım) virüslere geçirilmiş zırhın renk yansıması… Doğurganlığın olmadığını değil, yanlış bir şeyler olduğunu temsil ettiğini düşündüğüm rahim benzeri formlarda turuncu (hareket)-mavi (donukluk) zıtlıkları..
Ve bu sürecin sonunda (zaman tablonun sağına doğru akarken) bilmediğimiz formlara bürünmüş canlı yeşiller..
6. tablonun renksizliğinden bir yorum çıkartamadım.
Neyse, benden bu kadar. Elektrik prizinde renkle bağdaştırabileceğim bir mesaj bulamadım..
İnsan ilişkilerimde ne kadar şüpheci değilsem, ana akım medya ilişkilerimde 2013 sonrası bir o kadar şüpheci oldum. Memnunum..
Bu inceleme yazısı vesilesiyle ördekler hakkında da epey şey öğrendim. Belki bir gün işe yarar :)
Kaynaklar:
- Gerald Holtom ve barış simgesi renkleri hakkında
- Ertan Özyiğit - The Economist 27062020 tarihli kapak yorumu
- Ördekler hakkında :)
- Dünya bayrak haritası
*Taslakta yer alan, ancak paylaşmaya ilk başta çekindiğim 4. tabloda bahsi geçen lokasyonları yazıya parantez içine alarak tekrardan eklemek istedim.