RENK MATEMATİĞİ YANILMAZ! RÖPORTAJ
MİMARLIK VE DEKORASYON DERGİSİ / 2014
Mimaride ve dekorasyonda, renk bilgisi eksikliğinin sonuçları nelerdir?
Gözlemlediğim kadarıyla ülkemizde, mimaride ve dekorasyonda renk kullanımında seçimler -renk seçimi derken, duvar boyasından, yapı malzemelerine ve aksesuarlara kadar birbiri ile uyumu yakalaması şart tüm unsurlardan bahsediyorum-, mekanın renklerini belirleyecek kişinin deneyim ve zevki ile kısıtlı kalıyor.
Bu da ülkemiz için oldukça normal sayılmalı çünkü mimaride, iç mimaride, moda tasarımında, kuaförlükte, aklınıza renklerle ilintili gelebilecek hiç bir mesleki eğitimde “ileri renk bilgisi” eğitimi verilmiyor ve mesleki renk temeli, sıcak-soğuk renk ayrımını tanımlayan bir kaç cümleden ibaret kalıyor
Bu bilimsel sayılamayacak, yöntem olarak adlandırılamayacak sezgisel seçim yolunun doğurduğu sonuçları paylaşmak isterim:
- Renk uyumunu yakalamış mekanlarda estetik açıdan problem yoksa da, net şekilde görülüyor ki, beğeni almış bir renk paleti, sonraki projelere, yeni projenin arzu edilir çağrışımı düşünülmeksizin kopyalanıp yapıştırılıyor ve proje arşivlerinde aynı renk paleti sıradanlaşıyor
- Sadece kendi tarzını sunan mimar ve firmaların seçimine saygım sonsuz. Buna mukabil her beğeniye hitap etmek isteyecek kişilerin, yalnızca kendi zevkleri ile ulaşabilecekleri kitle toplumun ancak %25i. Her ne kadar zevkler tartışılmaz deniyorsa da, zevkler kesinlikle kategorize edilebiliyor. Bu durumlarda diğer %75i temsil eden beğenileri dışlamak, potansiyel müşteri kaçırmak anlamına geliyor.
- Deneyimsiz bir göz tarafından yapılan seçimlerde ise, çelişen tonların kullanıldığı mekanların ister istemez düşük kalite algısı yaratması söz konusu oluyor.
- Denemek-yanılmak suretiyle bir palet oluşturulduğunda, harcanan zamanın, nihai paletin estetik uyumu konusunda en ufak bir garantisi yok.
- Renk seçimleri bilimsel bir tabana oturmadığında, renk belirleyiciler, hata yapma korkusu ile nötr renklere yöneliyor. Oysa ki nötr renklerin kendi içlerinde ortak koordinatlara sahip olmaları çok çok daha önemli, çünkü uyumsuzluk nötr renklerin kullanıldığı mekanlarda gözü çok daha hızlı tırmalayabiliyor.
- En üzücü renk kombinasyonları (üzücü derken; kaynakları, fiyat farkı olmaksızın yanlış tona aktarmaktan bahsediyorum) genelde turuncu-mavi birlikteliğinden çıkıyor. Ezbere dayanan bir “turuncu-mavi birbirini bütünler” cümlesinden yola çıkarak, puslu bir maviyi turuncu ile eşleştirdiğinizde veya petrol mavisine yanık portakal yerine turuncu dahil ettiğinizde en vasat göz dahi “olmamış” diyebiliyor.
Arzulanan renge veya renk paletine ulaşmak için değerlendirilmesi gereken parametreler nelerdir?
Mekanı oluşturan bölümlerin hangi amaç için kullanılacağını anlamak
Diğer duvarlardan, zeminden, doğadan, mobilyalardan yansıyan renkleri ve doğal-suni ışıkları değerlendirmek
Mevcut yapı malzemelerinin dokularını hesaba katmak
Yanyana gelen renkleri beynin nasıl algıladığını bilmek
Tonların derinlikleri, ısıları ve doygunluklarını kavrayabilmek
İlgili renk paletinde uygun kombinasyon ve kontrast seviyelerini gözetmek
Mekana hakim olması istenen çağrışıma hangi renk skalası ile ulaşılacağını bilmek
Renklerin yanı sıra tonların psikolojik etkilerine hakim olmak
Mevcut mobilya ve yapı malzemelerinin bütünlük içinde olabilmesi için evrensel boya bazları bilgisine sahibi olmak
Söz konusu konut veya evofis ise, kişinin veya hane halkının renk toleransını anlayarak, içinde rahat hissedeceği mekanı bilebilmek
gerekmektedir.